ERGASHTIRUVCHI BOG’LOVCHILARNING PARADIGMATIK MUNOSABATLARI

Abstract

Hozirgi o'zbek tilshunosligida sistem-struktur tahlilga ko'proq e'tibor berilgan. Buning natijasida tilning turli sathlarida ilmiy izlanishlar olib borilmoqda va ko’plab ilmiy asarlar yaratilmoqda. Ammo til sthlarida hali ham o’z o’rnini aniq topa olmagan yordamchi so’zlar bundan mustasno. Ba’zi olimlar yordamchi so’zlarni morfologik sath birligi deb ta’riflasa, boshqalari morfemik sathga kiritadi. Yordamchi so’zlarning, ayniqsa, ergashtiruvchi bog’lovchilarning systemstruktur tahlili esa bu qarashlarga aniqlik kiritishga yordam beradi. Ergashtiruvchi bog’lovchi vositalarning paradigmatik (uyadoshlik)munosabatiga ko’ra turlarini aniqlash uchun morfemika sathiga xos birliklarning o’zaro munosabati, bir-birini taqozo etuvchi, shartlangan aloqalar fonida olinishi zarur. Ergashtiruvchi bog’lovchilarning paradigmatik (uyadoshlik) munosabatiga ko’ra turlaarga ajratish, ularning matn qismlari o’rtasidagi bog’lovchilik xususiyatlaarini tahlil qilishga harakat qildik